Trước những diễn biến phức tạp và tiềm ẩn nhiều rủi ro từ hoạt động bán hàng đa cấp biến tướng, Sở Công Thương tỉnh Quảng Ninh đã chủ động triển khai hàng loạt biện pháp mạnh mẽ nhằm tăng cường quản lý, giám sát hoạt động này trên địa bàn. Mục tiêu hàng đầu là đảm bảo môi trường kinh doanh lành mạnh, minh bạch, đồng thời bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng trước những chiêu trò lừa đảo tinh vi.
Quảng Ninh "siết vòng kim cô" quản lý bán hàng đa cấp: Tăng cường kiểm soát, bảo vệ người tiêu dùngTheo báo cáo mới nhất từ Sở Công Thương, tính đến cuối năm 2024, Quảng Ninh ghi nhận sự hoạt động của 15 doanh nghiệp bán hàng đa cấp được cấp phép, tập trung chủ yếu vào các lĩnh vực như thực phẩm chức năng, mỹ phẩm và hàng tiêu dùng. Đáng chú ý, số lượng người tham gia vào mạng lưới bán hàng đa cấp trên địa bàn tỉnh đã giảm 12% so với năm 2023, xuống còn 9.879 người. Tuy nhiên, tổng doanh thu từ hoạt động này lại ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng, đạt 1.017,3 tỷ đồng, tăng tới 426,9 tỷ đồng so với năm trước. Mặc dù doanh thu tăng mạnh, tổng hoa hồng và các lợi ích kinh tế chi trả cho người tham gia lại giảm 6,8%, chỉ còn 68,5 tỷ đồng. Những con số này cho thấy bức tranh đa chiều của hoạt động bán hàng đa cấp tại Quảng Ninh: một mặt, mô hình này vẫn thu hút lượng lớn doanh thu, mặt khác, những dấu hiệu về sự thay đổi trong cơ cấu chi trả và số lượng người tham gia đặt ra nhiều câu hỏi về tính bền vững và hiệu quả thực chất.
Để "siết chặt" quản lý nhà nước, Sở Công Thương Quảng Ninh đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Trong năm qua, Sở đã tiếp nhận và xử lý nhanh chóng 100% hồ sơ liên quan đến hoạt động bán hàng đa cấp, bao gồm 14 hồ sơ đăng ký sửa đổi, bổ sung nội dung hoạt động, 2 hồ sơ thông báo chấm dứt hoạt động và 9 hồ sơ thông báo tổ chức hội nghị, hội thảo, đào tạo. Tất cả các thủ tục đều được giải quyết đúng quy định, đảm bảo thời gian và không có hồ sơ nào bị quá hạn.
Điểm nhấn trong công tác quản lý năm 2024 là việc Sở Công Thương đặc biệt chú trọng đến công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Trong năm, 3 hội nghị tuyên truyền đã được tổ chức, thu hút sự tham gia của 450 người dân tại Móng Cái, Hải Hà, Bình Liêu. Hàng ngàn tờ rơi, băng rôn cảnh báo về các chiêu trò lừa đảo đa cấp đã được phát tận tay người dân, tập trung vào các nhóm đối tượng dễ bị tổn thương như sinh viên, phụ nữ, người cao tuổi và người dân có trình độ dân trí còn hạn chế. Sở cũng chủ động giám sát 7 hội nghị, hội thảo, đào tạo do các doanh nghiệp đa cấp tổ chức, đồng thời thiết lập đường dây nóng, công khai số điện thoại để tiếp nhận phản ánh, tố cáo từ người dân. Thông tin về các doanh nghiệp đa cấp, các hoạt động liên quan thường xuyên được cập nhật trên Cổng thông tin điện tử của Sở, đồng thời chia sẻ với các cơ quan chức năng khác như Công an, Y tế, Thuế, Quản lý thị trường và UBND các địa phương để tăng cường phối hợp quản lý.
Tuy đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, Sở Công Thương Quảng Ninh cũng thẳng thắn thừa nhận công tác quản lý bán hàng đa cấp vẫn còn đối mặt với không ít thách thức. Đặc thù của mô hình kinh doanh này là sự linh hoạt về địa điểm hoạt động, mạng lưới người tham gia rộng khắp, trong khi lực lượng quản lý địa phương còn mỏng. Tâm lý e ngại của người dân khi tiếp xúc với cơ quan chức năng, thủ tục khiếu nại còn rườm rà cũng là những rào cản không nhỏ. Điều này khiến việc kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm tại cơ sở đôi khi chưa thực sự hiệu quả.
Để giải quyết những khó khăn này, Sở Công Thương Quảng Ninh đã chủ động kiến nghị lên Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng về việc sửa đổi, bổ sung một số điều khoản trong Nghị định 40/2018/NĐ-CP. Trong đó, tập trung vào việc hoàn thiện quy trình, thủ tục thông báo tổ chức hội nghị, hội thảo, đào tạo về bán hàng đa cấp, cũng như bổ sung quy định về sửa đổi, bổ sung thông báo tổ chức các sự kiện này. Những kiến nghị này được kỳ vọng sẽ góp phần hoàn thiện hành lang pháp lý, tạo cơ sở vững chắc hơn cho công tác quản lý hoạt động bán hàng đa cấp trong thời gian tới.
