Ngân hàng Thế giới (WB) vừa công bố dự báo kinh tế mới nhất, nhận định Việt Nam sẽ tiếp tục duy trì đà tăng trưởng ấn tượng trong những năm tới. Theo báo cáo ngày 12/3, GDP thực tế của Việt Nam được dự kiến tăng trưởng 6,8% vào năm 2025 và 6,5% vào năm 2026.
Kinh tế Việt Nam 2025: Ngân hàng Thế giới Dự báo Tăng trưởng Mạnh mẽ, Cảnh báo Rủi ro Toàn cầuCác chuyên gia của WB đặc biệt chú ý đến các biện pháp mà Chính phủ Việt Nam đang triển khai nhằm thúc đẩy kinh tế. Chính sách đầu tư công hiệu quả, việc cải thiện cơ sở hạ tầng và tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho khu vực tư nhân được xem là những yếu tố then chốt.
Động lực tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2024
Báo cáo cập nhật kinh tế của WB chỉ ra rằng, sự phục hồi xuất khẩu, đặc biệt là nhu cầu toàn cầu gia tăng đối với các sản phẩm công nghệ, đã đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong năm 2024.
Phân tích sâu hơn về các động lực này, WB cho rằng tăng trưởng kinh tế năm 2024 của Việt Nam đến từ nhiều nguồn lực. Đầu tiên, sự phục hồi mạnh mẽ của hoạt động xuất khẩu, nhất là trong lĩnh vực công nghệ cao, đã tạo cú hích lớn. Kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng điện tử, đặc biệt là máy tính và linh kiện, đã tăng trưởng đáng kể. Đây là yếu tố chủ đạo giúp ngành chế biến, chế tạo phục hồi và tăng trưởng sản lượng công nghiệp so với năm trước.
Bên cạnh xuất khẩu, tiêu dùng nội địa cũng là trụ cột quan trọng duy trì đà tăng trưởng. Thị trường lao động khởi sắc và mức lương được cải thiện đã làm tăng thu nhập của người dân, từ đó thúc đẩy chi tiêu tiêu dùng. Ngành dịch vụ du lịch và khách sạn cũng chứng kiến sự phục hồi mạnh mẽ, với số lượng khách quốc tế đạt 17,6 triệu lượt trong năm 2024, tăng 39,5% so với năm trước.
Thị trường bất động sản, dù chưa hoàn toàn phục hồi, cũng đã xuất hiện những dấu hiệu tích cực. Đầu tư công, đặc biệt vào các dự án hạ tầng lớn như đường cao tốc, sân bay và hệ thống logistics, cũng đóng góp đáng kể vào tăng trưởng kinh tế.
Thách thức và Rủi ro
Mặc dù có nhiều yếu tố tích cực, WB cũng chỉ ra một số thách thức đối với kinh tế Việt Nam. Lạm phát gia tăng trong nửa đầu năm 2024 đã ảnh hưởng đến tâm lý người tiêu dùng, làm chậm lại đà tăng của một số ngành hàng không thiết yếu. Ngoài ra, dù tín dụng tăng mạnh vào cuối năm, áp lực tỷ giá và sự dịch chuyển vốn ra nước ngoài vẫn là những vấn đề cần theo dõi sát sao.
Bà Mariam J. Sherman, Giám đốc Quốc gia WB tại Việt Nam, Campuchia và Lào, đánh giá cao tốc độ tăng trưởng kinh tế ấn tượng của Việt Nam trong năm 2024, đạt 7,1%, vượt trội so với nhiều quốc gia trong khu vực. Bà nhấn mạnh sự phục hồi mạnh mẽ này có được chủ yếu nhờ vào xuất khẩu công nghệ, đặc biệt là các sản phẩm điện tử, giúp Việt Nam tận dụng tốt nhu cầu đang tăng cao trên thế giới. Bên cạnh đó, sự khởi sắc của sản xuất công nghiệp và thị trường lao động đã góp phần cải thiện thu nhập và đời sống của người dân, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển kinh tế của Việt Nam.
Dự báo Tăng trưởng 2025 và 2026
Mặc dù đạt được những kết quả khả quan trong năm 2024, WB dự báo đà tăng trưởng có thể chậm lại trong năm nay. Bà Sherman cho rằng, trong hai năm tới, kinh tế Việt Nam vẫn sẽ tăng trưởng mạnh mẽ. Tuy nhiên, bà khuyến nghị Việt Nam nên sử dụng dư địa tài khóa hiện có để chuẩn bị tốt hơn cho những biến động khó lường có thể xảy ra.
Bà Sherman nhấn mạnh vai trò quan trọng của đầu tư công trong việc thúc đẩy tăng trưởng, đặc biệt là vào các lĩnh vực hạ tầng đô thị, giao thông và năng lượng. Điều quan trọng là chính quyền cần tăng cường quy mô đầu tư công và đảm bảo hiệu quả chi tiêu.
Báo cáo của WB dự báo kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng 6,8% trong năm 2025, trước khi ổn định ở mức 6,5% vào năm 2026. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu được dự kiến sẽ chậm lại do nhu cầu từ các đối tác thương mại lớn như Mỹ, EU và Trung Quốc có xu hướng giảm. Điều này có thể tạo áp lực lên sản xuất công nghiệp và tăng trưởng kinh tế trong nước.
WB cho rằng những bất ổn chính đối với triển vọng tăng trưởng bao gồm sự giảm tốc của tăng trưởng toàn cầu và các gián đoạn thương mại, đặc biệt là với các đối tác thương mại lớn của Việt Nam. Ông Andrea Coppola, Chuyên gia kinh tế trưởng WB, nhận định Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng nhanh và có thể một lần nữa là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất khu vực Đông Á vào năm 2025. Tuy nhiên, ông lưu ý một số điểm cần chú ý, bao gồm dấu hiệu suy yếu của nhu cầu bên ngoài so với năm ngoái.
Ông Coppola cho biết, WB đã xem xét đến yếu tố này khi đánh giá triển vọng. Trong hai tháng đầu năm 2024, xuất khẩu hàng hóa tăng trưởng gần 20% so với cùng kỳ năm trước, nhưng năm nay tốc độ đã chậm lại, chỉ còn khoảng 8%. Bên cạnh đó, chỉ số PMI ngành sản xuất cũng cho thấy những tín hiệu về sự suy yếu của lực cầu.
Để đạt được mục tiêu tăng trưởng, ông Coppola cho rằng Việt Nam cần có một bối cảnh toàn cầu thuận lợi với nhu cầu mạnh mẽ từ các đối tác thương mại chính như Hoa Kỳ và châu Âu. Việt Nam cũng cần duy trì các điều kiện toàn cầu bên ngoài thông thoáng, ví dụ như lãi suất toàn cầu không tiếp tục giảm.
Về nội tại, Việt Nam cần có chính sách tài khóa hiệu quả hơn nữa, không chỉ tăng giải ngân đầu tư công mà còn nâng cao chất lượng đầu tư công. Ông cho rằng vẫn còn nhiều dư địa để cải thiện chất lượng đầu tư công. Mức nợ công hiện tại cũng cho phép Việt Nam có thêm dư địa tài khóa để tăng cường đầu tư, đặc biệt là vào các lĩnh vực hạ tầng giao thông, hạ tầng điện và phát triển nguồn vốn con người.
Chuyên gia kinh tế trưởng của WB cũng lưu ý về sự cần thiết phải theo dõi sát sao và thận trọng đối với tình hình lạm phát trong thời gian tới.
Dòng vốn FDI và Chuyển đổi Xanh
Các chuyên gia WB dự báo dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam sẽ duy trì ổn định ở mức khoảng 25 tỷ USD (giải ngân), phản ánh sức hấp dẫn liên tục của Việt Nam đối với các nhà đầu tư quốc tế. Việc tăng cường đầu tư công và sự phục hồi nhanh chóng của thị trường bất động sản, nhờ quá trình giải phóng mặt bằng được đẩy nhanh, có thể hỗ trợ nhu cầu trong nước và bù đắp phần nào những rủi ro từ bên ngoài.
WB nhấn mạnh rằng Chính phủ có thể tiếp tục thúc đẩy tăng trưởng thông qua các chính sách đầu tư công hợp lý, cải thiện hạ tầng và tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển.
Một yếu tố quan trọng khác ảnh hưởng đến triển vọng kinh tế của Việt Nam là quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch và công nghệ xanh. Việt Nam đã đặt mục tiêu giảm phát thải ròng về không vào năm 2050, và ngành công nghiệp xe điện được kỳ vọng sẽ đóng góp lớn vào mục tiêu này. Để đạt được mục tiêu này, Việt Nam cần ưu tiên điện khí hóa phương tiện giao thông.
WB khuyến nghị Việt Nam cần chuẩn bị hệ thống điện có khả năng đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng và thiết lập mạng lưới sạc nhanh trong thập kỷ tới, để tạo nền tảng cho việc sử dụng xe điện trên quy mô lớn sau năm 2035.
WB kết luận rằng Việt Nam đang có một nền tảng vững chắc để tiếp tục phát triển kinh tế trong tương lai. Tuy nhiên, để duy trì và đẩy mạnh tăng trưởng, Việt Nam cần có sự linh hoạt trong chính sách kinh tế, đầu tư vào hạ tầng và công nghệ, đồng thời đảm bảo ổn định tài chính và thị trường lao động. Những nỗ lực này sẽ giúp Việt Nam không chỉ vượt qua các thách thức ngắn hạn mà còn xây dựng một nền kinh tế bền vững và có khả năng cạnh tranh cao trong dài hạn.
